Güvenlik kültürü, kurumun sağlık ve güvenlik programlarının yetersizliğine, tarzına ve uygulamadaki ısrarına karar veren birey ve gurupların değer, tutum, yetkinlik ve davranışlarının bir ürünüdür. Diğer yandan “GÜVENLİK KÜLTÜRÜ” üzerine yapılan tanımlamalar, ilgili boyutlar ve ölçümler bir çalışmadan diğer çalışmaya değişiklik göstermeye devam etmektedir. GÜVENLİK KÜLTÜRÜ denildiğinde literatürde bir çok tanımla karşılaşılmaktadır. Ancak genel olarak tanımlayacak olursak; “güvenliği veya emniyeti tehdit edebilecek davranış veya uygulamalarla bunların yer aldığı ortak kullanım ya da etki alanında bulunan canlıların veya nesnelerin zararını en aza indirmeyi amaçlayan, güvenlik veya emniyete önem veren algılar, inançlar, tutumlar, kurallar, roller, sosyal, teknik ve politik uygulamalarla, yetkinlikler ve sorumluluk hislerinin bütünüdür” denilebilir.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ İLE GÜVENLİK PERFORMANSI ORANTILIDIR;
Çalışmalardan elde edilen iyi güvenlik kültürünün kriterlerini “Güvenlik Politikaları, yönetimin güvenlik için görünür dirayeti, demokratik uygulamaları ve yetkinliği, güvenlik yönelimli olumlu değerler, tutumlar ve bağlılık, zorunluluk ve sorumlulukların açık tanımı, güvenlik öncelikli işlemler, güvenlik ve üretim arasındaki denge, yetkin çalışanlar ve eğitim, yüksek motivasyon ve iş tatmini, yönetim ve çalışanlar arasında karşılıklı güven ve adil yaklaşım, kalite, kural ve düzenlemelerin güncellenmesi, düzenli ekipman bakımı, küçük bile olsa kazaların rapor edilmesi ve etkin yorumu, farklı kurumsal seviyelerden ve görevlilerden sağlıklı bilgi akışı, uygun tasarım, yeterli kaynak ve sürekli iyileştirme ve otorite ile olan ilişkileri” ana başlıklarında toplanmıştır. Gelişmiş bir İş Sağlığı ve Güvenliği kültürü ile başarılı bir İş Sağlığı ve Güvenliği performansı arasında doğru orantı vardır. Gelişmiş İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürünü, her seviyede iş güvenliğine verilen önem, eğitimli yöneticiler ve işçiler, iyi aktarılmış prosedürler ve standartlar, çalışan gurupları, iş birimleri ve müteahhitler arasında iyi bir işbirliği ve net bir şekilde bildirilmiş sorumlulukların tanımlanması olarak tanımlayabiliriz. Farklı tanımlar kullanılmakla beraber, güvenlik kültürünü kavram özelliklerini kültür kavramının özelliklerinden ayrı düşünmemek gerekir.
Kültürlerin gelişmesindeki en önemli etken ise şüphesiz ki öğrenmedir. Gelişmiş bir İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün oluşturulmasında ise öğrenmenin önemi yadsınamaz durumdadır.
Artan iş kazalarına rağmen birçok işyerinde halen İş Sağlığı ve GÜVENLİĞİ ile ilgili yapılan yatırımlar angarya olarak algılanmakta ve çoğu zaman da maliyet getiren yatırımlar ertelenebilmekte ya da görmezden gelinmektedir. Teknolojinin getirdiği ve İş Sağlığı ve GÜVENLİĞİ alanında iyileştirme sağlayacak birçok yatırım için ise genellikle mevzuatta bir zorunluluk olup olmadığı araştırması yapılmakta, mevzuat açısından bir zorunluluk olmaması durumunda ise ya hiç yapılmamakta ya da proje aşamasında kalmaktadır. Oysaki önlemek ödemekten çok daha ucuzdur.
Özel İmaj OSGB
